При крајот на Втората светска војна, германското население од Војводина, главно како соработник на окупаторот, се повлекло со национал-социјалистичката војска. Во напуштените населби се населиле жители од другите краеви на поранешна Југославија, пред се семејства од југот, југозападот и западот на земјата.
Второто издание на пиесата „Ленче Кумановче“ на кумановски говор,(првото издание беше објавено во бројјот 45-46 ), онака како што ја напишал Васил Иљоски во 1927 година беше повод, во воведников на четириесет и седмиот (47) број на „Корени“, да споменеме нешто за кумановскиот говор, овој невообичен дијалект од богатото семејство на говори во македонскиот јазик.
Одломка од публикацијата „Кумановска кафана во 20 век“ до Димитар Масевски
(3)Одломки од прилогот „Борба за Македонија“ од Димитар Масевски , објавен во списанието „Корени“ бр.27, од 2008 година , кој ги опсервира настаните во Кумановско пред Балканските војни.
Извадоци од прилогот „Борба за Македонија“ од Димитар Масевски, посветен на неговиот пријател и колега Миодраг Арсовски –Болто, објавен во списанието „Корени“ бр 43/44, од 2013 година, кој ги опсервира настаните во Кумановско пред Балканските војни.
Во чест на големиот државник и политичар, ФИДЕЛ КАСТРО, последен од големите лидери на 20 век, кој завчера почина во 90 година од животот (Во прилог на вечниот антагонизм помеѓу левите и десните, социјализмот и капитализмот... )Текстот е објавен во списанието “КОРЕНИ” бр. 28 од 2008 година.
На 11 ноември 1944 година, во саботата навечер, по долга и крвава народноослободителна и антифашпистичка борба, со балистичките и четничките формации, Куманово го доживува својот прв ден на слободата, ден за кој мечтаеле неговите најдобри синови, кои за слободата за својот град и Македонија ги положија своите животи.
Одломки од прилогот „Борба за Македонија“ од Димитар Масевски, посветен на неговиот пријател и колега Миодраг Арсовски –Болто , објавен во списаието „Корени“ бр 43/44, од 2013 година , кој ги опсервира настаните во Кумановско пред Балканските војни.
Во Aнтифашистичката борба и HOO епопеја 1941 -1945 година Kуманово и кумановскиот крај дадоа свој видлив придонес иако тоа денес се повеќе нестанува и бледее пред налетот на некои други видувања на историското минато.
Фрагменти од текстот на кумановецот др. Душан Станимировиќ за изградба на Соколскиот дом во Кумнново објавен во списанието „Корени“ бр. 43/44 од јуни 2013 година
Одломка од публикацијата „КУМАНОВСКА КАФЕАНА“ од Димитар Масевски објавена во списанието „Корени“ бр. 50
(Исечоци од едно чесно време на живеење и работење)
ОДЛОМКА ОД ЕТНО СТОРИЈАТА „КУМАНОВСКА КАФЕАНА ВО 20 ВЕК“ ОД ДИМИТАР МАСЕВСКИ ОБЈАВЕНА ВО ПОСЛЕДНИОТ БРОЈ НА СПИСАИЕТО „КОРЕНИ“ БР.50
Дел од публикацијата Кумановска кафеана од Димитар Масевски во списанието „Корени“ бр. 50
Одломка од публикацијата „Кумановска кафеана“ од Димитар Масевски објавена во јубилејнот број на списанието „Корени“ бр.50
(ОДЛОМЛКА ОД ПУБЛИКАЦИЈАТА „КУМАНОВСКА КАФЕАНА“ ОД ДИМИТАР МАСЕВСКИ – „КОРЕНИ БР.50”)
Рускиот инженер ВЛАДИМИР АПОЛОНОВИЧ АНТОНОВ (1882-1946 година)
Дури кога по одредена историска дистанце се обидете да ги издеференцирате вредностите, во нашиот случај, нај Кумановците на 20 век, ќе видите дека вредностите и делата сепак лесно се препознаваат
Сe до 1996 година, Куманово немаше квалитетна монографска публикација. Првата и единствената датираше дури од 1909 година кога за Куманово и Кумановскиот крај мошне солидна и квалитетна публикација напиша д-р Јован Хаџи Васиљевиќ „Јужна стара Србија, историски, етнографски и политички истражувања - КУМАНОВСКА ОБЛАСТ“.
Сто и кусур години непречено сме се пребројувале и оставиле записи за состојбите
„Жолтата Куќа“ на улицата Ленинова бр. 34 е всушност хотелот „Гранд“.
Овој текст ќе биде во функција на откривање на една личност, денес посебно актуелна меѓу граѓаните на Куманово. Уште повеќе што на Градскиот плоштад пред повеќе години “никна” неговиот споменик.
За нештата во информирањето ако работите беа поинакви (Телевизија Куманиово како повод-исечоци од времињата изминати)
Прв пат, по 85 години списанието „Корени“ ја објави пиесата „Ленче Кумановче“ на кумановски говор
На две места во Куманово виреат дивите костени.Во близина на Соколана и кај Монополот.Велат, речиси на идентична надморска висина… Тука се најекспонирани,а проретчени,егзистираат и на работ во болничкиот парк.И толку.Кога се насадени,кој ги насадил и колку лета изживееја не е познато.
Речиси по шеесетина години во еден мал сегмент од градскиот плоштад во Куманово, кој изникна некаде на почетокот на шеесетите години од минатпото столетие на местото на старата кумановска чаршија, се вратија познатите “Четири бандере”.
За кумановската фотографија, во локални рамки, многу малку се е пишувало. Освен неколкуте пригодни текста на Миодраг Арсовски-Болто, Петар Трајковски во книгата за Георги Малински и на Роберт Јанкуловски вопубликацијата "Фотографијата и филмот на почвата на Македонија", постојаните презентирања на разни фотографии за Куманово во разнимонографските публикации, повеќе за жал не е сторено, во научна смисла на зборот.
За последните триесетина години не успеaвме да заштититиме и сочуваме автентично ниту едно амбиентално здание иако комплексот од општинската зграда до Занаетчискиот дом чини една извонредна целина, која би ја посакал секој град
Занаетчискиот дом во Куманово е сигурно еден од најубавите и
најрепрезентативните објекти на градот, кумановската "Нотр Дам",
препознатлив белег на градот и сигурно најинспиративното архитектонско
здание на рускиот инженер Владимир Антонов
Куманово се разликува од останатите градови во земјата не само по јазикот, туку и по карактерните белези на кумановецот, неговиот менталитет, културата и наследството што се напластувало низ вековите.
За првите луѓе на Куманово многупати сме констатирале дека по заминување од функцијата остануваат во колективната меморија на Куманово и на граѓаните најчесто по нивните дела, а не толку по политичката ориентација, по тоа дали биле добри или лоши, блиски до народот или скриени во своите кабинети...
